Die Potsdamer
 

Filmowa insc­enizacja dla ulicy Pots­damer Straße w Berlinie. Niezre­al­i­zowany projekt z roku 2005, rezultat wygranego konkursu „Pots­damer Straße – Künst­lerische Installation(en) zur Kunst- und Kulturgeschichte“.

Na potrzeby filmu ulica ma zostać na jeden dzień całkowicie zamknięta, by przez opróżnioną z ludzi i samo­chodów Pots­damer Straße, na odcinku między Schöneberger Ufer i skrzyżowaniem z Grunewald­straße mogła prze­jechać stępa dżokejka na koniu wyścigowym. Temu liczącemu około 2 km konnemu spacerowi będzie przez całą drogę towarzyszyć kamera, podąża­jąca za amazonką. Film bez cięć będzie na okrągło pokazy­wany na ścianie z moni­torów LED, skierowanej na północ i umieszc­zonej na Pots­damer Straße nad prze­jś­ciem dla pieszych. Kierunek spojrzenia obser­wa­tora odpowiada kierunkowi ruchu konia. Koń i amazonka, ujęci z tyłu jako repous­soir, wcią­gają obser­wa­tora w przestrzeń obrazu.

Filmowa insc­enizacja pode­j­muje temat miejskiej przestrzeni tej ulicy pod wieloma wzglę­dami: z jednej strony pokazuje ją jako aktu­alną, główną magis­tralę, z drugiej jako drogę, którą kiedyś pokony­wano konno i powozem. Film konfron­tuje z historią miejsca: ulicą hand­lową w śred­niowieczu, pier­wszą brukowaną ulicą w Prusach, reprezen­ta­cyjną trasą Repub­liki Weimarskiej, widownią naro­dowosoc­jal­isty­cznej propa­gandy, wreszcie Pots­damer Straße odsep­a­rowanej Murem Berlińskim. W insc­enizacji Gold­berga można na nowo dostrzec histo­ryczne znaczenie miejsca ważnego dla dziejów. Zmienne losy ulicy i jej dawna świet­ność, do dziś zachowana jako kolek­tywny obraz Pots­damer Straße i jej mit, odróż­niają ją od innych ruch­li­wych i kulturowo różno­bar­wnych ulic hand­lowych Berlina.
Cicha i pusta robiłaby wrażenie nierzeczy­wistej. Przez zamknięcie ulica zamienia się w scenę i „oczekuje“ na wydarzenie, które będzie odwrot­nością codzi­en­nego pośpiechu. Elegancki koń wyścigowy z amazonką to świadoma antyteza trady­cyjnych rumaków z konnych posągów, demon­stru­ją­cych władzę. Poza tym ten wierz­chowiec, trenowany do biegów, szybkości i zwycięstw, prezen­tuje się tu w niezwykle wolnym tempie. Ta zmiana – stęp zamiast galopu – eliminuje szybkość i tworzy nową perspek­tywę patrzenia na ulicę. Oczeki­wane obrazy wielkomiejskiego, wibru­jącego życia zastępuje tu sytu­acja surre­al­isty­czna, w której prawa czasu i miejsca wydają się nieuch­wytne: koń wyścigowy z amazonką w stolicy, na Pots­damer Straße bez ludzi, bez samo­chodów i bez innych aktorów.

Pomoc, koop­er­acja i przy­go­towania do projektu artysty­cznego są jego elemen­tami. To włącza­jące okolicznych mieszkańców przeżycie ma polegać na wspól­nych rozległych przy­go­towa­niach, jak i na jedno­ra­zowym doświad­czeniu całkowicie wolnej i opróżnionej ulicy po zdję­ciach. Ponieważ ulica ma być zamknięta dla samo­chodów przez cały dzień, pobliscy mieszkańcy i goście mogą zaznać tej jedynej w swym rodzaju sytu­acji.
Cała ulica wstrzyma oddech, następnie raz wciągnie głęboko powi­etrze – a potem wszystko może toczyć się dalej, ze zwykłą szybkością.