Foto: Jochen Steinig
Mleko & Miód
 

Wielki slajd w wyświ­et­larce, 230 x 180 x 12 cm, w berlińskiej stacji kolejki miejskiej Unter den Linden, w ramach „trans­portale“, kwiecień – maj 2003 r.

Świecący slajd przed­stawia odtworzenie histo­rycznej mapy „Accu­rata Utopia Tabula“ z kompletną legendą doty­czącą prawie 2000 fikcyjnych miejs­cowości, prow­incji, rzek, jezior i gór. Jako dodatek do tych niezbęd­nych dla pasażera infor­macji, planów i wskazówek, na stacji Unter den Linden powies­zono tablice przed­staw­ia­jące w tekście i obrazie histo­ryczne widoki Berlina, ważne wydarzenia i bogate w tradycje przed­siębiorstwa tego miasta. Pod względem urban­isty­cznym Pariser Platz przy Bramie Bran­den­burskiej należy do najbardziej znaczą­cych miejsc Berlina. Istnieje od roku 1734, a obecnie mieszczą się przy nim przed­staw­icielstwa różnych krajów, banków i firm ubez­pieczeniowych oraz hotel Adlon, restau­racja Tuchera, Star­bucks Coffee oraz salony Bugatti i KPM. W prezen­tacji Mleko & Miód, uwaga na Komme w wyświ­et­larce zain­stalowano histo­ryczną mapę jako wielki slajd z kompletną legendą. „Accu­rata Utopia Tabula“, przyp­isy­wana niemieck­iemu kartografowi Johan­nowi Baptyście Homan­nowi (1664–1724), nadaje naukowy kontekst wydanemu w roku 1694 opisowi podróży „Erklärung der Wunder-seltzamen Land-Charten UTOPIÆ“ cesarskiego generała Johanna Andreasa Schnebe­lina, kartogra­fując miejsca życzeniowe i jak najdokład­niej odtwarzając utopijny konty­nent, składa­jący się z 17 prow­incji i kilku arch­i­pel­agów. Kraj Jęczmi­enny, opisany już w roku 1494 przez Sebas­tiana Branta jako parodia Raju, oznacza marzenie o życiu, w którym speł­niają się prag­nienia bez ograniczeń. Fantasty­czne nazwy miejsc opowiadają o sytym dobrobycie i dziwacznym nadmi­arze, tym samym także świad­cząc o tym, czego ludziom zwykle brakowało. W środku konty­nentu jest kraj, w którym złote monety leżą na ulicy, piękne ubrania rosną na drzewach i nikt nie pracuje, ponieważ wszystko produkuje się samo. Ten świat na opak, skąd­inąd prze­ci­wieństwo życia codzi­en­nego, ma znaczenie także i dziś. Insta­lacja Mleko & Miód, osad­zona w histo­rycznie realnym odniesieniu do przeszłości, umieszc­zona obok podob­nych wyświ­et­larek, nie daje się na pier­wszy rzut oka ziden­ty­fikować jako dzieło sztuki. Jeżeli jednak prze­chodzień odkrył mapę i temat, objawi mu się cichy komen­tarz do sytu­acji Pariser Platz jako miejsca bezgranicznego luksusu i odbicia dzisiejszych iluzji.